Samodzielność dziecka sprowadza się do wykonywania czynności w jego własnym zakresie, bez dodatkowej pomocy osoby starszej. Malec działa na podstawie swojej wiedzy i doświadczenia, ale równie ważne jest wsparcie rodziców w tym procesie. Mówi się o kilku etapach uczenia samodzielności tj. samodzielne wracanie do domu ze szkoły, jedzenie, sprzątanie, wybory, pokonywanie trudności  itp. Warto poświęcić na tę naukę dużo czasu, aby dziecko osiągnęło pełną samodzielność, przy wsparciu rodziców.  W artykule skupimy się na głównych aspektach samodzielności tj. na drodze do domu, rozwijaniu ciekawości i przedsiębiorczości.

1.SAMODZIELNY POWRÓT DO DOMU

 Dla dziecka pierwszy samodzielny powrót do domu może wiązać się z wielkimi emocjami. To moment, w którym czuje się dorośle i nie zawsze może myśleć nad konsekwencjami swoich zachowań. Dlatego niezwykle ważnym jest nauczenie dziecka, jak powinno obchodzić się z nieznajomymi, poznać dokładnie i wielokrotnie powtórzyć drogę do domu z rodzicem, lub rozmawiać podczas niej przez telefon z członkiem rodziny jeśli jest to możliwe.

2. PUNKTUALNOŚĆ

Ważne jest nauczenie dziecka punktualności. W nawiązaniu do pierwszego punktu warto ustalić dokładne ramy czasowe kiedy dziecko powinno znaleźć się w domu. Jak wiadomo, dzieciom czas płynie wolniej, ale niezwykle istotnym w nauce samodzielności jest zrozumienie, dlaczego ważnym jest się tego trzymać, i że rodzic się martwi. Oczywiście zabawa na placu zabaw, czy rozmowa z przyjacielem może się przeciągnąć, ale podstawą jest, aby poinformować dorosłych o takiej sytuacji. Dziecko uświadomione o efektach swoich działań będzie dużo lepiej rozumiało, czego rodzice od niego wymagają, a tym samym będzie odpowiedzialniejsze.

3. NUMERY ALARMOWE, ZACHOWANIE NA DRODZE

Dziecko, aby było bezpieczne i samodzielne musi znać zasady ruchu drogowego oraz numery alarmowe! Jest to niezbędne, aby maluch był bezpieczny i mógł czuć się samodzielny. Nie dość, że może to pomóc mu w kryzysowej sytuacji, to dodatkowo może ocalić życie również innym. Numery nie są trudne, a nauczenie ich nie zajmie dużo czasu. Istnieje wiele zabaw, kolorowanek, które pomogą zapamiętać numery. Niektórzy preferują inne rozwiązanie — zestaw karteczek samoprzylepnych porozwieszany w całym domu. Równie ważna jest znajomość zasad ruchu drogowego. Wybieganie na jezdnie, przechodzenie na czerwonym świetle, to zachowania niedopuszczalne w ruchu drogowym. W nauce samodzielności nie można zapominać o tych zasadach.

4. KOMUNIKACJA

Ucząc dziecko samodzielności, zależy nam, aby w perspektywie czasu stało się dobrym i przykładnym dorosłym. Jednym ze sposobów, aby tak było, jest nauczenie dziecka rozmowy. Nie tylko wymiana zdań pomoże mu zrozumieć na podstawowym poziomie świat, ale również jako dorosły człowiek nie będzie miał problemów z komunikacją. Może to dotyczyć przyszłych związków — i kłótni, które jak w każdej relacji mogą się zdarzyć. Może dotyczyć konfliktów szkolnych, wizyty w urzędzie czy nawet autobusie. Jeśli tłumaczymy dziecku coś dokładnie, jak dorosłemu, nie tylko utwierdzamy go w przekonaniu, że jest dla nas równym rozmówcą, ale również budujemy w nim poczucie własnej wartości. Jest to szeroki temat, ponieważ konwersacja z dzieckiem w każdym wieku wygląda inaczej. Ważnym jest pamiętanie, że maluchy są ciekawskie i to dążenie do wiedzy można rozwijać, a nie dusić przez zbywające odpowiedzi.

4. INNE OTOCZENIE

Warto co jakiś czas zmienić dziecku otoczenie, a zajęcia pozalekcyjne to z pewnością świetny sposób na to. Jest to inne otoczenie niż w szkole, więc dziecko może rozwijać się w gronie osób zainteresowanych tą samą dziedziną. Taniec czy nauka gry na instrumentach nie tylko rozwija zdolności motoryczne, ale również uczy o własnych słabościach i atutach. Sprzyja rozwijaniu wartości siebie, uczy komunikacji z innymi i sprzyja poszerzaniu umiejętności.

5. ROBIENIE ŚNIADANIA

Jedną z metod często stosowaną w szkołach jest samodzielne robienie drugiego śniadania przez dzieci. Rodzice kupują i przygotowują składniki, a dzieci w formie zabawy tworzą swoje ulubione posiłki. Mają przy tym dużo zabawy, a przy okazji mogą nauczyć się obsługiwać poprawnie sztućce (przy kolegach i koleżankach przecież nie wypada jeść brzydko…). Można wykorzystać tę metodę również w domu. Jeśli dziecko poczuje wolność w kuchni, efekty mogą być zaskakujące! Nie dość, że może odkryć pasję na całe życie, to nauczy się samodzielności w tej kwestii.

6. WARTOŚĆ PIENIĄDZA

Kieszonkowe — pieniądze, które dziecko może wykorzystać na dowolnie wybrany przez siebie cel. W zależności od wieku, kwoty (miesięczne czy tygodniowe) muszą się różnić.  Jeśli dziecko nauczy się oszczędności, w przyszłości będzie mu dużo łatwiej. Zbieranie pieniędzy przez dłuższy czas, nie tylko sprawi, że będzie umiało powstrzymać się od kupowania niepotrzebnych rzeczy i pozna wartość pieniądza.

6. OBOZY/ KOLONIE

To dobry sposób na uczenie dziecka samodzielności. Podczas obozu/kolonii na kilkanaście dni jest odizolowany od rodziców, może z nimi rozmawiać tylko telefonicznie. Pozostaje pod stałą opieką, ale nie rodzica, a wychowawcy kolonijnego lub opiekuna. Samodzielnie musi wykonywać obowiązki, w których w domu pomogą mu dorośli. Ścielenie łóżka, dbanie o higienie, planowanie stroju na następny dzień będą należeć  do jego obowiązków.  Dochodzą do tego zajęcia takie jak gimnastyka, zabawy edukacje czy podchody, które integrują grupę. Na kolonii dziecko musi odnaleźć się w towarzystwie nieznanych mu osób i zdobyć nowe znajomości. Często to kolonie uczą malca dobrych nawyków i otwartości. Dzięki temu nie będzie miał problemu w przyszłości z poznawaniem  miejsc i osób.

7. POMOC RODZICOM W CODZIENNYCH CZYNNOŚCIACH DOMOWYCH

Pomoc rodzicom w pracach domowych może okazać się przełomowym wydarzeniem dla dziecka. W ten sposób pokazujemy dziecku, że jest równe osobie dorosłej i bardzo wartościowe. Mogą być to najprostsze prace, od pieczenia ciasta przez wspólne pielenie ogródka. To nie tylko miło spędzony wspólnie czas, ale również pokazanie dziecku obowiązków, jakie dorosły musi wykonywać oprócz pracy zawodowej. 

8. SAMODZIELNE ZAKUPY

Dużą radość dziecku mogą sprawić samodzielne zakupy. Wystarczy dać mu pieniądze i listę zakupów, aby malec wykazał się zaradnością i dorosłością. Samo stanie w kolejce, czy wybór produktów może okazać się niezwykłą zabawą. Nawet jeśli za pierwszym razem może kosztować to sporo nerwów (i dziecko, i rodziców) to za każdym następnym razem będzie coraz łatwiej. Samodzielne zakupy, tak jak kieszonkowe, uczą wartości pieniądza. Malec sam może zwrócić uwagę na ceny i policzyć czy ma na nie odpowiednią sumę. Może również być to początek zbierania pieniędzy na rzecz upatrzoną w sklepie.

Spokój, cierpliwość i wsparcie to najważniejsze co rodzic może wnieść w usamodzielnianie swojego dziecka. Istotna jest obecność, uwaga i pewność dziecka, że zawsze może liczyć na dorosłych. Powyższe podpunkty mogą być początkiem do rozwijania samodzielności. Od samodzielnych powrotów, przez robienie własnoręcznie śniadania i wykonywania czynności domowych do poznania wartości pieniądza, droga jest długa. Zdecydowanie nie warto wyręczać w tych czynnościach dziecka, a wesprzeć w tej ciężkiej nauce.

W wielu podpunktach, o których piszemy, rozwiązaniem może być Tracki 3G. Jest to lokalizator GPS w bardzo małym rozmiarze, działający jednakowo w pomieszczeniach jak i na otwartej przestrzeni. Dzięki aplikacji zainstalowanej w telefonie rodzica w każdej chwili może sprawdzić miejsce pobytu dziecka i nie martwić się o nie! Jego bateria jest wytrzymała i można ją wymienić na nową w każdym momencie.

Przy usamodzielnianiu dziecka ważna jest nasza cierpliwość. Musimy nauczyć malca wielu cech poza samodzielnością tj. punktualność, odpowiedzialność, pewność siebie, umiejętność rozmowy itd. Nie jest to łatwe, ale wierzymy, że dzięki pracy można wiele uzyskać!